Carnosine là gì?
Carnosine (beta-alanyl-L-histidine) là một phân tử dipeptide được tổng hợp từ các axit amin histidine và beta-alanine. Thành phần này được phát hiện lần đầu tiên trong mô cơ bởi nhà hóa học người Nga Vladimir Gulevich.
Trong cơ thể con người, nồng độ Carnosine tập trung nhiều nhất trong các mô cơ. Vì được tìm thấy ở nồng độ cao trong cơ bắp, đôi khi chúng còn được gọi là Carnosine cơ. Tuy nhiên, Carnosine cũng có thể được tìm thấy trong các mô não, tim và nhiều bộ phận khác của cơ thể. Carnosine có thể được lấy từ thực phẩm. Thịt động vật ăn cỏ là nguồn thực phẩm tốt nhất để có được thành phần này.
Carnosine rất quan trọng đối với nhiều chức năng của cơ thể bao gồm sự phát triển của cơ, tim, gan, thận, não cùng nhiều cơ quan khác. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng đây còn là chất chống oxy hoá vô cùng tiềm năng giúp ngăn ngừa lão hoá, bảo vệ tế bào da khỏi nhiều tác nhân gây hại như ô nhiễm, ánh sáng xanh, tổn thương DNA.
Công dụng của Carnosine trong mỹ phẩm
Bảo vệ tế bào khỏi ô nhiễm, tổn thương DNA
Sự tác động của các tác nhân gây hại từ bên ngoài da như tia UV, môi trường ô nhiễm, thực phẩm, mỹ phẩm,… sẽ thúc đẩy quá trình oxy hoá diễn ra rất nhanh. Điều này khiến sản xuất lipid trên da sụt giảm gây suy yếu màng bảo vệ, dẫn đến tổn thương tế bào, nghiêm trọng hơn là tổn thương DNA, làm da thô ráp, xỉn màu, lão hoá sớm. Đồng thời còn gây suy giảm miễn dịch tổng thể của da, dẫn đến quá trình chống viêm và lành thương chậm lại.
Nói tóm lại, chống oxy hóa là việc rất quan trọng với mọi làn da. Và Carnosine được xem là hoạt chất đáp ứng hầu hết các yêu cầu của một chất chống oxy hóa lý tưởng. Chúng được tổng hợp và chứa trong các mô cơ của con người, dễ dàng hấp thụ, tính khả dụng sinh học cao cùng khả năng ổn định màng tế bào. Các cơ chế chống oxy hóa nổi bật của Carnosine bao gồm khả năng làm bất hoạt các loại oxy phản ứng, loại bỏ gốc tự do và chelate các kim loại pro-oxy hóa. Bạn có thể hiểu “chelate các kim loại pro-oxy hóa” là quá trình chuyển hóa các ion kim loại này thành dạng trơ về mặt hóa học và sinh học – nghĩa là vô hiệu hoá chúng. Bởi các kim loại pro-oxy hóa trong dạng tự do có thể sinh ra các gốc tự do gây hại thông qua quá trình oxy hoá.
Một nghiên cứu được công bố vào năm 2016 cũng chỉ ra rằng: Sự phát triển trong việc ứng dụng carnosine vào ngành công nghiệp mỹ phẩm rất hứa hẹn. Bởi đây là hoạt chất cung cấp những lợi ích tuyệt vời trong cả việc cải thiện lão hoá lẫn bảo vệ tế bào da trước các nguy cơ tổn thương DNA hay tác động có hại khác từ môi trường.
Cải thiện lão hóa da
Glycation là quá trình liên quan mật thiết đến lão hoá da. Glycation xảy ra khi đường liên kết với protein trong da (điển hình là collagen và elastin), sau đó làm biến tính các protein này, làm ảnh hưởng đến chất lượng của các sợi collagen và elastin. Kết quả dẫn đến da mất đàn hồi, hình thành nếp nhăn, chức năng hàng rào bảo vệ da suy yếu và gây lão hóa da. Trong đó, AGE (Advanced Glycation End Products) là sản phẩm cuối cùng của quá trình Glycation.
Carnosine giúp làm chậm quá trình lão hóa nhờ vào đặc tính chống glycation, ức chế hình thành AGE và thậm chí đảo ngược AGE đã hình thành trước đó.
Một nghiên cứu được công bố vào năm 2018 đã chỉ ra rằng: Carnosine có thể điều chỉnh hoạt động của protein glycated và ngăn chặn sự hình thành các protein liên kết chéo. Cụ thể là liên kết chéo của collagen và elastin với các phần tử AGE riêng lẻ. Khi liên kết chéo xảy ra, collagen và elastin trở nên gần như không hoạt động và mất đi chức năng của nó. Điều này dẫn đến cấu trúc da trở nên lỏng lẻo, kéo theo hàng loạt dấu hiệu lão hoá khác như nếp nhăn, da chảy xệ, xỉn màu.
Cũng vào năm 2018, một nghiên cứu đặc biệt đáng chú ý về tác dụng chống Glycation của Carnosine 0.2% khi bôi lên da người đã được công bố. Nghiên cứu thực hiện trên tế bào da người sống của một phụ nữ da trắng 41 tuổi (đã có sự đồng ý) được lấy sau phẫu thuật thẩm mỹ tạo hình bụng. Mẫu thử nghiệm được duy trì trong điều kiện nuôi cấy tế bào sống ở 37°C (nhiệt độ trung bình ở cơ thể người).
Chú thích:
- CML (carboxymethyl-lysine) và pentosidine: 2 loại AGEs điển hình
- Epidermis: Lớp biểu bì
- Reticular dermis: Lớp lưới của trung bì (nơi chứa collagen, elastin)
So với nhóm đối chứng (control), các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng: Tiếp xúc với MG (methylglyoxal) dẫn đến sự gia tăng CML và pentosidine trong tế bào da (ở cả lớp biểu bì và lớp lưới của trung bì). Trong khi đó, kem dưỡng (FC-CARN) và dung dịch chứa 0.2% (AQ-CARN) Carnosine lại cho thấy tác dụng làm giảm đáng kể mức độ AGEs trong tế bào da.
Trong một nghiên cứu lâm sàng trên 33 phụ nữ tuổi từ 45–65 đã cho thấy: Kem dưỡng da chứa carnosine, chiết xuất lên men Alteromonas, axit hyaluronic crosspolymer và tripeptide giúp khắc phục đáng kể vấn đề chảy xệ (đặc biệt là ở vùng đường viền hàm). Ngoài ra, sự gia tăng hydrat hóa, cải thiện độ săn chắc, đàn hồi và kết cấu da cũng đã được quan sát thấy sau 56 ngày sử dụng.
Chống ánh sáng xanh, tia hồng ngoại
Ngoài tia UV, ánh sáng xanh hay tia hồng ngoại cũng là một mối nguy cơ tiềm ẩn khá lớn khiến da trở nên tối màu, thiếu sức sống và lão hoá sớm.
Nhờ vào đặc tính chống oxy hóa, chống glycation, ổn định màng tế bào, Carnosine hiện đang là hoạt chất vô cùng tiềm năng có thể được dùng như một thành phần bảo vệ da trước tác động của ánh sáng xanh và tia hồng ngoại.
Theo một nghiên cứu được công bố vào năm 2020, kem dưỡng có chứa melatonin, carnosine và chiết xuất Helichrysum italicum cho thấy hiệu quả làm giảm tổn thương da do ánh sáng đáng kể, bao gồm tia UVA, ánh sáng xanh và tia hồng ngoại.
Lợi ích của Carnosine đối với sức khỏe con người
Trong nhiều nghiên cứu, Carnosine đã cho thấy hiệu quả vô cùng hứa hẹn trong việc cải thiện đáng kể một số vấn đề sức khoẻ sau:
Các bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch
Nhờ khả năng chống viêm, kháng khuẩn, chống oxy hoá, Carnosine được xem như một thành phần rất tiềm năng trong việc phòng ngừa và điều trị các bệnh mạn tính như tiểu đường loại 2, tim mạch và các bệnh thoái hóa thần kinh. Điều này đã được kết luận trong một nghiên cứu được phê duyệt bởi Ủy ban Đạo đức Nghiên cứu Con người của Monash Health và Đại học Monash, Úc vào năm 2017.
Năm 2016, một thử nghiệm thí điểm lâm sàng ngẫu nhiên, mù đôi đã được công bố, thực hiện trên 30 người không mắc bệnh tiểu đường bị thừa cân hoặc béo phì. Một nửa số đối tượng dùng hai gam Carnosine mỗi ngày, và nửa còn lại dùng giả dược trong thời gian 12 tuần.
Kết quả cho thấy rằng: Những người dùng Carnosine đã cải thiện tình trạng kháng insulin và giảm lượng đường so với những người dùng giả dược. Bạn cần biết, đường (ở dạng Glucose) là nguồn nhiên liệu chính cho các tế bào cơ thể. Các Hormone insulin có vai trò giúp Glucose trong máu đi vào các tế bào. Trong bệnh tiểu đường loại 2, hoặc là cơ thể không tạo ra đủ Insulin hoặc tế bào có khả năng chống lại tác dụng của Insulin.
Từ đây, các nhà nghiên cứu đưa ra kết luận: Bổ sung Carnosine có thể là một chiến lược hiệu quả để phòng ngừa bệnh tiểu đường loại 2.
Bệnh Alzheimer
Alzheimer là một căn bệnh gây ra tình trạng mất trí nhớ, mất các chức năng nhận thức, làm ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sống và làm việc của người bệnh.
Các nghiên cứu trên động vật và phòng thí nghiệm đang chỉ ra khả năng của carnosine trong việc giảm sự tích tụ amyloid beta, thành phần chính của mảng bám được tìm thấy trong não của bệnh nhân Alzheimer.
Ngoài ra, một thử nghiệm lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên mù đôi cũng cho thấy: Những người cao tuổi khỏe mạnh dùng chất bổ sung có chứa Carnosine cũng như anserine đã cải thiện được sự suy giảm lưu lượng máu não do tuổi tác (xảy ra trong bệnh Alzheimer) sau ba tháng bổ sung. 39 tình nguyện viên cao tuổi khỏe mạnh (trong độ tuổi từ 60–78 tuổi) cũng thấy trí nhớ được cải thiện đáng kể.
Tất nhiên chúng ta vẫn sẽ cần thêm nhiều nghiên cứu lâm sàng hơn. Nhưng với những kết quả khả quan trên, Carnosine vẫn là hoạt chất vô cùng tiềm năng trong việc phòng ngừa và hỗ trợ cải thiện bệnh Alzheimer.
Một số vấn đề sức khoẻ khác
Hiện nay, các nhà nghiên cứu vẫn đang tiến hành đưa thêm nhiều bằng chứng khoa học thuyết phục hơn về tác dụng của Carnosine với sức khỏe. Một số ý kiến cho rằng, Carnosine còn có thể giúp điều trị hoặc ngăn ngừa một số vấn đề về thận, kích thích hệ thống miễn dịch, tăng cường tâm trạng và bảo vệ thị lực.
Đây được xem là một tín hiệu rất đáng mừng. Bởi thông thường, các loại thuốc chữa bệnh chỉ tập trung vào một bệnh cụ thể, tuy nhiên điều thú vị là carnosine có thể nhắm vào rất nhiều yếu tố, đặc biệt là các bệnh mạn tính như bệnh tim, đái tháo đường type 2 và bệnh mất trí nhớ.
Ứng dụng tuyệt vời của Carnosine trong kem chống nắng
Với tác dụng chống oxy hóa tuyệt vời cùng khả năng bảo vệ da khỏi ánh sáng xanh và tia hồng ngoại, Carnosine là thành phần cực kỳ phù hợp để bổ sung vào các công thức chống nắng.
Bởi các hoạt chất chống nắng có thể bảo vệ da khỏi tia UV, nhưng chúng không hiệu quả lắm đối với ánh sáng xanh hoặc ánh sáng hồng ngoại phát ra từ màn hình và thiết bị điện tử. Carnosine có thể “bù đắp” vào khoảng trống này, cùng các hoạt chất chống nắng mang đến hiệu quả bảo vệ da tối đa.
Đặc biệt, Carnosine còn có tác dụng chống glycation. Mà bạn cần biết, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời sẽ làm tăng tốc độ lắng đọng AGE, ảnh hưởng đến chất lượng collagen và elastin trong da. Từ đó kéo theo hàng loạt vấn đề khác như da chảy xệ, kém đàn hồi, lão hoá sớm. Nếu bạn dùng kem chống nắng có chứa Carnosine – giúp ức chế hình thành AGE và thậm chí đảo ngược AGE đã hình thành trước đó, hiệu quả bảo vệ da khỏi tổn thương do ánh sáng lại càng nâng cao gấp bội.
Gợi ý sản phẩm kem chống nắng có chứa Carnosine rất đáng để trải nghiệm dành cho bạn: Kem chống nắng kiềm dầu mỏng mịn BABÉ Super Fluid Mattifying Sunscreen SPF 50+
Sản phẩm chứa 0.2% Carnosine kết hợp với 4% Niacinamide, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh sáng xanh, tia hồng ngoại IR, tổn thương DNA. Đồng thời còn dưỡng ẩm, kiểm soát dầu, củng cố hàng rào bảo vệ, tăng sức đề kháng cho da. Cùng kết cấu không gây nhờn rít, đây chính là sự lựa chọn hoàn hảo cho cả làn da dầu và hỗn hợp.
Chưa hết, màng lọc chống nắng của sản phẩm cũng đặc biệt rất được đầu tư với sự góp mặt của những cái tên nổi bật sau:
- Avobenzone: Chất chống UVA hiệu quả cao nhất, được ứng dụng trên toàn thế giới.
- Octinoxate: Chống tia UVB
- Uvinul T150: Chống nắng thế hệ mới, chống tia UVB tối ưu.
- Tinosorb S: Hoạt chất chống nắng thế hệ mới, vừa lọc cả UVA và UVB, vừa giúp ổn định hiệu quả các màng lọc khác như Avobenzone.
Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về Carnosine – hoạt chất bảo vệ tế bào da vô cùng đa năng với nhiều ứng dụng hữu ích trong dược phẩm. Dù còn khá mới trong mỹ phẩm, nhưng Carnosine đã cho thấy hiệu quả nổi trội của mình với các vấn đề da như lão hoá, tổn thương do ánh sáng, tổn thương DNA. Các nhà nghiên cứu tin rằng hoạt chất này vẫn còn rất nhiều tiềm năng để khai thác, chúng ta cùng chờ đón những thông tin mới khả quan về Carnosine trong tương lai nhé!
